Sinh khối là một nguồn năng lượng tái tạo tiềm năng, được xem là một trong  những giải pháp giảm thiểu khí thải và đóng góp vào sự phát triển bền vững của các quốc gia. Việc sử dụng sinh khối không chỉ giúp tạo ra năng lượng tái tạo mà còn giảm thiểu lượng rác thải và đóng góp vào sự phát triển kinh tế xanh.

Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng có thể tận dụng nguồn năng lượng này tốt nhất. Vậy làm thế nào để tận dụng hiệu quả? Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu cách sử dụng sinh khối hiệu quả để tận dụng tiềm năng của nguồn năng lượng tái tạo này.

Những thông tin quan trọng:

• Sử dụng sinh khối hiệu quả nhằm giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch và giảm thiểu khí thải.
• Hiện nay, Việt Nam đang đẩy mạnh việc sử dụng năng lượng sinh khối để mang lại nhiều lợi ích cho môi trường, cũng như đời sống con người, nhưng vẫn tăng hiệu quả kinh tế.

Cách sử dụng sinh khối hiệu quả nhất

Sinh khối là một nguồn năng lượng tái tạo tiềm năng để giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch và giảm thiểu khí thải. Để hiệu quả, có thể thực hiện các bước như sau:

Thu thập sinh khối:

Việc thu thập sinh khối cần phải được thực hiện một cách khoa học và hiệu quả để đảm bảo chất lượng và số lượng của sinh khối. Dưới đây là một số phương pháp thu thập sinh khối phổ biến:

• Thu thập từ nông sản và cây trồng: Khi thu hoạch nông sản và cây trồng, các phần bỏ đi như rơm rạ, cỏ khô, cành cây, lá cây, bã mía, bã cà phê, vỏ hạt dẻ, bã đậu và cám gạo có thể được thu thập để sử dụng làm sinh khối.
• Thu thập từ sản xuất nông nghiệp và thực phẩm: Các sản phẩm thải từ sản xuất nông nghiệp và thực phẩm như cám gạo, bã bia, bã đậu nành, và tương tự có thể được sử dụng làm nguồn sinh khối.
• Thu thập từ chất thải sinh học: Chất thải sinh học bao gồm các sản phẩm thải từ động vật, thực vật, và chất thải từ các công trình xây dựng và đô thị. Chúng có thể được thu thập để sử dụng làm nguồn sinh khối.
• Thu thập từ công nghiệp chế biến gỗ: Các sản phẩm thải từ công nghiệp chế biến gỗ, như ván ép, ván dăm, xơ cứng, vỏ cây, cành cây, có thể được thu thập để sử dụng làm nguồn sinh khối.

Xử lý sinh khối:

Sau khi thu thập, sinh khối cần được xử lý để trở thành nguồn năng lượng sạch. Nhưng để có thể xử lý một cách hiệu quả nhất, ta cần phải tuân thủ những phương pháp sau:

• Phân hủy sinh học: Để phân hủy sinh học hiệu quả, cần đảm bảo các yếu tố như nhiệt độ (25 – 60 độ C), độ ẩm (giữ ở mức khoảng 50 – 60%), pH (6,5 – 8,5), và tỷ lệ carbon/nitrogen tốt nhất trong phân hủy sinh học là khoảng 25-30/1. Lượng chất hữu cơ cũng ảnh hưởng trực tiếp đến khối lượng phân bón sau quá trình phân hủy sinh học. Nếu lượng chất hữu cơ nhiều, khối lượng phân bón sẽ lớn hơn.
• Chưng cất sinh học: Để chưng cất sinh học hiệu quả, hãy sử dụng các thiết bị đặc biệt như bình chưng cất và cột chưng cất. Trong quá trình chưng cất, hỗn hợp được đưa vào bình chưng cất và được đun nóng để phát tán hơi các thành phần khác nhau. Các hơi này sau đó được tách ra và thu thập ở các vị trí khác nhau trên cột chưng cất.
• Đốt sinh khối: Để đốt hiệu quả, ta cần phải có đủ lượng chất thải và lượng oxy để đốt. Nếu như quá ít hoặc quá nhiều sẽ làm ảnh hưởng đến nhiệt độ và áp suất trong quá trình đốt. Cần phải giữ cho nhiệt độ trong buồng đốt ở mức từ 700 đến 1000 độ C để phá hủy các hợp chất hữu cơ, đảm bảo hoạt động hiệu quả.
• Nén và đốt sinh khối: Sử dụng áp lực cao (khoảng 150 – 250 bar) để nén sinh khối thành dạng viên và sau đó đốt chúng trong một hệ thống lò hoặc lò sưởi (khoảng 800 – 1000 độ C).

Sử dụng năng lượng sinh khối:

Năng lượng sinh khối có thể được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm:

• Sản xuất điện: Năng lượng sinh khối có thể được sử dụng để sản xuất điện thông qua các phương pháp như đốt sinh khối hoặc chưng cất sinh học.
• Cung cấp nhiệt: Có thể cung cấp nhiệt cho các tòa nhà và quá trình công nghiệp thông qua các hệ thống nồi hơi hoặc hệ thống sưởi ấm.
• Nhiên liệu cho phương tiện di chuyển: Sử dụng làm nhiên liệu cho các phương tiện di chuyển, chẳng hạn như xe ô tô hoặc tàu hỏa.
• Sản xuất sản phẩm hóa học: Được sử dụng để sản xuất các sản phẩm hóa học, chẳng hạn như thuốc trừ sâu hoặc chất tẩy rửa.

Việc sử dụng năng lượng sinh khối không chỉ giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch mà còn giúp tạo ra một nguồn năng lượng tái tạo mới, đồng thời giảm thiểu tác động đến môi trường và góp phần giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.

Xem thêm: Sinh khối (biomass) là gì?

Vì sao nên chú trọng việc sử dụng sinh khối?

Sử dụng năng lượng hiệu quả mang lại nhiều lợi ích cho mái-nhà, công ty và cộng đồng, bao gồm:

• Tiết kiệm tiền: Điện, nước và nhiên liệu giữ vai trò quan trọng trong ngân sách của gia đình và doanh nghiệp. Sử dụng năng lượng hiệu quả có thể giảm lượng tiền chi tiêu cho năng lượng, bao gồm cả tiền điện, nước và xăng dầu.
• Giúp giảm thiểu các khí thải và đóng góp vào việc giảm thiểu biến đổi khí hậu: Sử dụng năng lượng hiệu quả giúp giảm thiểu lượng khí thải và đóng góp vào mục tiêu giảm thiểu biến đổi khí hậu toàn cầu.
• Cải thiện sức khỏe của cộng đồng: Giảm thiểu ô nhiễm môi trường sẽ đem lại lợi ích cho sức khỏe của cộng đồng. Sử dụng năng lượng hiệu quả giúp giảm thiểu lượng khí thải, giảm thiểu ô nhiễm không khí và giảm thiểu các tác nhân gây ô nhiễm chất lượng nước.
• Tăng cường niềm tin: Sử dụng năng lượng hiệu quả giúp các nơi cung cấp năng lượng trở nên tin tưởng hơn trong việc quản lý năng lượng và bảo vệ môi trường. Điều này có thể giúp tăng cường hình ảnh thương hiệu và uy tín doanh nghiệp.
• Giúp tăng năng suất: Nếu nhà/công ty sử dụng năng lượng hiệu quả, việc tiết kiệm năng lượng với chi phí thấp sẽ giúp tăng năng suất và hiệu quả công việc.

Với các lợi ích kể trên, sử dụng năng lượng hiệu quả được coi là một tiêu chuẩn quan trọng trong nhiều kế hoạch và chương trình quản lý năng lượng.

Bối cảnh sử dụng sinh khối tại Việt Nam

Theo kế hoạch của Chính phủ, đến năm 2030, tỷ lệ sử dụng năng lượng tái tạo trong tổng sản lượng điện sản xuất của Việt Nam sẽ đạt 30%, trong đó năng lượng sinh khối là một trong những nguồn năng lượng được ưu tiên.

Hiện nay, Việt Nam đã có hơn 17.000 hộ gia đình và trang trại sử dụng hệ thống biogas để sản xuất năng lượng điện và nhiệt từ chất thải động vật.

Năm 2020, tổng số lượng sản lượng điện từ năng lượng sinh khối đạt khoảng 5,5 tỷ kWh, tương đương với 1,6% tổng sản lượng điện sản xuất của cả nước.

Để khuyến khích sử dụng năng lượng sinh khối, Chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách khuyến khích, bao gồm mức giá mua điện cao hơn so với các nguồn năng lượng khác, hỗ trợ vốn đầu tư, miễn giảm thuế và phí…

Trong tương lai, dự kiến Việt Nam sẽ đẩy mạnh phát triển các dự án điện mặt trời và điện gió kết hợp với sử dụng năng lượng sinh khối, nhằm tăng khả năng cung cấp năng lượng đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Năng lượng sinh khối trong tương lai

Năng lượng sinh khối là một trong những nguồn năng lượng tái tạo quan trọng, có tiềm năng để đáp ứng một phần lớn nhu cầu năng lượng của thế giới trong tương lai.

Hiện nay, các quốc gia trên thế giới đang đẩy mạnh sử dụng năng lượng tái tạo, trong đó có năng lượng sinh khối. Điều này được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố, bao gồm sự quan tâm về môi trường, tăng trưởng dân số và nhu cầu năng lượng ngày càng tăng, và giảm chi phí sản xuất.

Trong tương lai, năng lượng sinh khối có thể được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực khác nhau như sản xuất điện, nhiên liệu cho các phương tiện giao thông và các ứng dụng công nghiệp. Các công nghệ mới cũng đang được nghiên cứu và phát triển để tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng sinh khối, giúp tăng hiệu suất sản xuất và giảm chi phí đầu tư ban đầu.

Bên cạnh đó, dự kiến Việt Nam sẽ đẩy mạnh phát triển các dự án điện mặt trời và điện gió kết hợp với sử dụng năng lượng sinh khối, nhằm tăng khả năng cung cấp năng lượng đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Tuy nhiên, để sử dụng năng lượng sinh khối trong tương lai, cần có sự đầu tư và phát triển công nghệ tiên tiến, đồng thời cần được hỗ trợ bởi chính sách và quy định hợp lý để đảm bảo bền vững môi trường và đáp ứng nhu cầu năng lượng của thế giới.

Tóm lại, năng lượng sinh khối có tiềm năng lớn trong tương lai và đang được đẩy mạnh sử dụng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, để đảm bảo sử dụng hiệu quả và bền vững, cần có sự đầu tư và phát triển công nghệ, đồng thời cần được hỗ trợ bởi chính sách và quy định hợp lý.

Xem thêm: Tương lai sinh khối –  Phát triển năng lượng sạch tại Việt Nam