Lò hơi là thiết bị được sử dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp hiện nay. Trong quá trình sử dụng, đôi lúc doanh nghiệp sẽ gặp sự cố khi vận hành lò hơi, nguy hiểm nhất có thể gây ra nổ lò hơi.  Vậy, những sự cố lò hơi nào phổ biến và cách xử lý như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé!

1. Các sự cố khi vận hành lò hơi phổ biến và cách xử lý

Sự cố lò hơi bị cạn nước nghiêm trọng

Đây là sự cố vận hành lò hơi khá phổ biến. Các nguyên nhân chính của vấn đề này là:

• Người vận hành lò hơi cẩu thả, không thường xuyên kiểm tra mực nước trong ống dẫn nước, không bổ sung nước kịp thời.
• Van xả dưới đáy đóng không chặt gây rò rỉ nước.
• Máy bơm nước không hoạt động, hoặc hoạt động nhưng không có nước trong nồi hơi.
• Hệ thống đường ống nước bổ sung bị tắc, vỡ,…; két nước thiếu – máy bơm không hoạt động.

Nhận biết sự cố này dựa trên một số biểu hiện như sau: 

• Đèn báo mực nước nồi hơi trong tủ trung tâm sáng đỏ
• Ống thủy không còn nước, chỉ có hơi nước
• Khi áp suất bên trong lò cao hơn bình thường, van an toàn sẽ hoạt động liên tục để xả áp suất
• Nếu lò hơi của bạn gặp sự cố thiếu nước nghiêm trọng, cần thực hiện các hành động sau đây để khắc phục và giữ an toàn cho lò hơi của bạn.

Kiểm tra rò rỉ ống như sau: Đóng van hơi và sau đó mở van xả. Sau đó đổ nước vào đường ống. Ngoài việc kiểm tra rò rỉ đường ống nước, việc làm này còn giúp làm sạch – loại bỏ cáu cặn khỏi đường ống nước của bạn. Khi đường ống đã thông, đóng van xả và mở van đường hơi. Khi kiểm tra ống thủy, nếu mực nước chưa cạn quá mức, có nước lấp ló thì chúng ta có thể trực tiếp bổ sung nước ngay. Tại thời điểm này, người vận hành nên đồng thời giảm hoặc tắt hoàn toàn buồng đốt. Trong khi cấp nước, hãy cấp nước dần dần vào đường ống cấp nước và quan sát xem có bất thường nào không. Cuối cùng đợi mực nước trong đường nước ổn định thì bơm đến 1/2 ống và cho lò chạy bình thường. Khi kiểm tra đường ống nước, nếu mực nước quá cạn và nước không chảy ra ngay cả khi van xả đã mở, chỉ có hơi nước thì tuyệt đối không được cấp nước. Nhiệm vụ cấp bách lúc này là khẩn trương tắt lò hơi. Tắt quạt điều hòa buồng đốt và đóng cửa điều hòa. Tiếp theo, đóng van hơi chính, dừng quạt hút khói khoảng 20 phút rồi đóng cửa điều hòa hút khói để làm mát lò. Nếu áp suất bên trong lò vẫn cao, bạn có thể sử dụng van an toàn để hơi thoát ra ngoài.

Sự cố lò hơi bị tràn nước

Nguyên nhân gây ra sự cố tràn nồi hơi – tràn nước là do thiết bị điều khiển cấp nước không hoạt động, và nhân viên vận hành không phát hiện kịp thời để xử lý. Khi nồi hơi đầy nước, đèn báo mực nước sẽ sáng màu đỏ. Nhìn vào ống nước. Bạn có thể thấy rằng ống chứa đầy nước. Nhìn vào đồng hồ đo áp suất, áp suất bên trong nồi sẽ giảm từ từ. Nếu nghiêm trọng, chúng ta có thể nghe thấy tiếng rung động do thủy kích trong đường ống. Phương án xử lý sự cố vận hành nồi hơi này bao gồm các bước sau:

• Đóng van cấp nước vào ống thủy tối, mở van xả để xả hết nước sau đó đóng lại. Cuối cùng, mở van nước một lần nữa.
• Nếu nước trong ống thủy vẫn bị đầy quá mức thì đóng van cấp nước, tắt bơm cấp nước. Sau đó tiếp tục quy trình xả ống thủy đến vạch tối đa trên ống rồi dừng lại. Sau khoảng 3 phút, tiếp tục xả nước ở mức trung bình, đóng van hơi chính và giật tay xả van an toàn.

Sự cố thủng hoặc nổ ống lò hơi

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự cố vận hành lò hơi này là do:

• Chất lượng nước cấp cho lò hơi không đạt yêu cầu do chứa nhiều kim loại nặng đóng cặn trên thành ống.
• Vòng tuần hoàn nước nồi hơi bị lỗi.
• Nồi hơi hoạt động với hệ thống làm nóng đường ống không đều hoặc hấp thụ nhiệt không đều.
• Tro, xỉ bám vào thành ống làm oxy hóa đường ống
• Vận hành nồi hơi không đúng cách: Nếu đốt lò quá nhanh, áp suất trong lò sẽ thay đổi đột ngột và liên tục. Nồi hơi hết nước. Không xả ống dẫn nước thường xuyên, thay đổi công suất lò liên tục trong thời gian ngắn. Tắt lò và làm nguội nhanh.

Khi xảy ra sự cố này, hơi nước sẽ bị phun xuống buồng đốt, và mực nước trong ống thủy giảm nhanh. Tình trạng nghiêm trọng sẽ xuất hiện tiếng động lạ trong lò hơi. Để khắc phục bạn cần thực hiện quy trình sau:

• Ngừng lò khẩn cấp
• Ngừng cấp nước vào lò
• Nhanh chóng tìm và thay thế đoạn ống bị thủng, nổ

Bộ phận chịu áp của lò hơi bị xì hơi

Nguyên nhân chính của vấn đề này là do chất lượng sản xuất, sửa chữa hoặc lắp ráp lò hơi không đạt tiêu chuẩn. Hoặc do chất lượng nước cung cấp không đạt yêu cầu, có thể xảy ra hiện tượng ăn mòn cục bộ, làm biến dạng kim loại và thậm chí làm nứt kim loại. Trong trường hợp xảy ra sự cố, có thể nghe thấy rất rõ tiếng rít của hơi nước nóng thoát ra từ vết nứt. Để khắc phục sự cố này, bạn cần thực hiện: Nếu có hiện tượng rò rỉ hoặc thất thoát không khí tại các vị trí van và khớp nối. Lò hơi đang trong chu kỳ hoạt động và không cần sửa chữa ngay. Tuy nhiên, bạn phải tiếp tục theo dõi và đợi đến đợt bảo dưỡng, sửa chữa để thay thế, sửa chữa. Nếu vị trí thoát khí nằm trong bộ phận áp suất, cần phải dừng lò hơi khẩn cấp và khắc phục sự cố. Nếu vị trí xì hơi tại các bộ phận áp lực thì cần ngừng khẩn cấp lò hơi và khắc phục sự cố: hàn vá hoặc thay thế.

Sự cố hỏng ống thủy và áp kế của lò hơi

Nguyên nhân chính của vấn đề này là do đường ống nước và đồng hồ đo áp suất phải chịu sự thay đổi nhiệt độ đột ngột và các chấn động vật lý. Do kỹ thuật lắp đặt không đúng cách, ống bị lệch tâm hoặc quá hẹp không có chỗ để giãn nở. Một lý do khác là thời gian chạy gây mòn ống. Nếu nó bị vỡ, chắc chắn bạn sẽ nghe thấy tiếng nổ – kính vỡ. Đồng thời, nước và hơi nước bị phun ra. Để khắc phục, bạn cần thay ống dẫn nước và đồng hồ đo áp suất mới. Lò phải được vô hiệu hóa trước khi thay.

Sự cố hỏng van nước cấp của lò hơi

Hỏng van có nhiều nguyên nhân. Van không đáp ứng điều kiện hoạt động. Sử dụng kéo dài có thể gây hư hỏng do cặn lắng và oxy hóa. Điều này thường khiến nước nóng chảy ngược vào đầu bơm hoặc bơm tiếp tục chạy nhưng không có nước vào lò. Cách khắc phục lỗi này rất linh hoạt. Tùy thuộc vào nơi van bị hư hỏng và mức độ hư hỏng, có thể cần được sửa chữa , thay thế ngay lập tức hoặc theo dõi cho đến khi nồi hơi bảo dưỡng định kỳ.

Sự cố hỏng van xả đáy lò hơi

Nguyên nhân chủ yếu là do van xả bị tắc, bị tắc hoặc rò rỉ. Lúc này, tùy theo mức độ hở của van mà có thể xảy ra hiện tượng rỉ sét, rò rỉ nước. Nó sẽ bị kẹt hoặc bạn sẽ không thể mở và đóng được. Cách khắc phục trong trường hợp này là thay van xả mới, sau đó tiến hành kiểm tra, sửa chữa, nếu có thể thì sửa van cũ.

Sự cố sụt vách lò hơi

Nguyên nhân sụt vách lò hơi có thể do thiết kế, lắp đặt không đúng kỹ thuật khiến các bộ phận của lò bị giãn nở trong quá trình vận hành, nứt vách cách nhiệt. Hoặc do lớp cách nhiệt đã sử dụng lâu nhưng chưa được sửa chữa, thay thế. Khi xảy ra sự cố sụt vách, hỏng bảo ôn lò hơi sẽ gây ra tiếng ồn do giãn nở. Các lớp cách nhiệt, vách lò bị hỏng. Nếu nhìn vào thân lò có thể thấy rõ các vết nứt trên vách lò. Để giải quyết vấn đề sụt vách cần khẩn trương dừng lò và sửa chữa, thay thế ngay.  Nếu trong trường hợp sụt vách tương đối nhẹ mà vẫn trong giai đoạn vận hành quan trọng thì có thể kéo dài việc sửa chữa, nhưng không quá 1 tháng.

Sự cố bơm cấp nước lò hơi bị hỏng

Nguyên nhân dẫn đến sự cố hỏng máy bơm khá đa dạng, còn phụ thuộc là loại bơm nào. Nếu bơm của lò hơi có các hiện tượng sau thì nên ngừng vận hành và gọi cho thợ sửa bơm đến hỗ trợ:

• Bật bơm nhưng không chạy.
• Lò hơi hoạt động nhưng bơm không hoạt động.
• Bơm chạy nhưng nước không vào lò.

Quạt điều tiết không khí lò hơi bị hỏng

Sự cố quạt điều tiết không khí lò hơi bị hỏng đa phần là do vận hành lâu ngày dẫn đến cánh quạt bị hỏng, bị kẹt; hoặc do nguồn điện có vấn đề như chập cháy, thiếu pha. Bên cạnh những nguyên nhân trên, chúng ta cũng cần kiểm tra đường dẫn gió xem có bị tắc hay thủng khiến gió không dẫn vào lò được hay không. Để khắc phục lỗi này chúng ta cần kiểm tra xác định nguyên nhân hư hỏng để có phương án sửa chữa đúng và kịp thời. 

2. Quy trình vận hành lò hơi như thế nào cho an toàn?

Bước 1: Khởi động lò hơi

• Bật nguồn điện ở  tủ cấp điện chính
• Cho nhiên liệu đốt vào khoang đốt của lò hơi.
• Mở van khóa nước hai chiều để cho nước vào lò đến mức thấp nhất
• Xả, hút hết nước đọng trong lò hơi
• Kiểm tra – đóng van cấp hơi chính
• Mở van xả khí của lò hơi
• Thổi hết khí đọng trong khoang đốt lò hơi ra bằng cách khởi động quạt hút khói. 
• Khởi động bơm cấp nước
• Mở van hệ thống ống tái tuần hoàn để làm mát bộ hâm nước
• Nhóm lửa lò đốt
• Khởi động quạt cấp khí
• Tính toán sao cho cấp nhiên liệu đốt phù hợp, không bị đứt quãng hay dư thừa
• Khi áp suất hơi trong lò đạt 1 – 1,5 atmosphe thì bắt đầu chuyển sang giai đoạn vận hành ổn định

Bước 2: Vận hành lò hơi ổn định

Sau khi khởi động lò hơi và các chỉ số hơi nóng đã ổn định, ta tiến hành các bước sau để tiến hành quy trình vận hành ổn định:

• Đóng van xả khí
• Thông rửa ống thủy thường xuyên: Đóng van cấp nước lại và mở van đường hơi chính và van xả ống thủy để thông đường hơi. Sau đó đóng van đường hơi, mở van đường nước. Sau khi đã thông rửa cả 2 đường thì khóa van xả lại
• Mỗi ca làm việc phải xả đáy 1 lần
• Đóng van tái tuần hòa tại bộ phận hâm nước
• Mở 1 phần nhỏ van cấp hơi để sấy mạng đường ống cấp nhiệt trước khi mở cấp hơi hoàn toàn.
• Khi đã vận hành ổn định phải thường xuyên theo dõi các thiết bị đo lường: đồng hồ áp suất, đồng hồ nhiệt độ, đồng hồ đo lưu lượng hơi và có điều chỉnh phù hợp sao cho: duy trì các thông số hơi cấp ổn định theo đúng yêu cầu.
• Theo dõi mức nước trong ống thủy và hoạt động của bộ phận cấp nước
• Thường xuyên kiểm tra, theo dõi nước trong bể chứa cấp lò hơi. Khi cần thiết phải bổ sung.

Bước 3: Ngừng hoạt động lò hơi

• Giảm lượng nhiên liệu đốt và khí cấp một cách từ từ
• Giảm lưu lượng nước cấp vào
• Giảm hết tải
• Đóng van cấp hơi chính
• Mở van xả khí khoảng 20 – 25 phút sau đó đóng lại
• Khi đốt hết nhiên liệu, lửa trong lò đã tắt thì thực hiện ngừng quạt cấp khí và quạt hút khói, sau đó đóng kín cửa lò lại.
• Sau khi ngưng lò khoảng 24h để nước hạ nhiệt xuống dưới 70 độ C thì tiến hành xả nước trong lò.

3. Kết luận

Có thể thấy lò hơi công nghiệp Zero Waste là rất cần thiết cho sản xuất. Tuy nhiên, sự cố khi vận hành lò hơi cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng con người. Vậy nên, việc trang bị kiến thức và đảm bảo quy trình vận hành khắt khe là tất yếu.