Hiện nay, với sự nhạy cảm về môi trường, nghị định về biến đổi khí hậu và xu hướng tiêu dùng an toàn hơn, sản phẩm sinh học và chế phẩm sinh học dần trở thành các lĩnh vực được quan tâm trong ngành công nghiệp hiện đại của Việt Nam. 

Vậy sản phẩm sinh học là gì? Chế phẩm sinh học là gì? Trong bài viết này, hãy cùng Việt Nam Zero Waste (VNZW) tìm hiểu sâu hơn định nghĩa của hai khái niệm này và những ứng dụng của chúng trong công nghiệp, nông nghiệp hiện đại nhé.

Những thông tin quan trọng:

• Sản phẩm sinh học được sản xuất từ nguồn nguyên liệu sinh học và nguyên liệu tái tạo.
• Chế phẩm sinh học được sản xuất thông qua nghiên cứu thực nghiệm sẽ được điều chế, chiết xuất từ các nguồn sản phẩm sinh học.
• Hai lĩnh vực này được ứng dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp và nông nghiệp hiện đại.

Sản phẩm sinh học là gì?

Theo FDA, sản phẩm sinh học là các loại sản phẩm được sản xuất từ nguyên liệu sinh học như rau quả, cây trồng, động vật, vinh sinh vật và những nguồn nguyên liệu tái tạo khác. 

Các sản phẩm sinh học này được tạo ra thông qua quá trình sinh học hoặc công nghệ sinh học hiện đại, đóng góp vào việc giảm thiểu tác động tiêu đến môi trường, cũng như giảm thiểu sự phụ thuộc vào nguồn tài nguyên không tái tạo.

Ưu điểm

• Thân thiện với môi trường: Vì sản phẩm sinh học được sản xuất từ các nguồn tài nguyên thiên nên có tính thân thiện với môi trường cao hơn so với các sản phẩm hóa học.
• Đa dạng ứng dụng: Có thể được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau từ y học đến năng lượng tái tạo.
• Khả năng phân hủy sinh học: Sản phẩm sinh học có khả năng phân hủy sinh học vô cùng tốt, giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
• An toàn cho sức khỏe: Sản phẩm này gây ít độc hại đến cho con người, đặc biệt là đối với ngành y tế.

Nhược điểm

• Giá thành cao: Sản phẩm sinh học thường sẽ có giá thành cao hơn so với các sản phẩm hóa học tương đương.
• Hiệu quả kém: Tuy sản phẩm sinh học mang lại nhiều lợi ích cho môi trường và con người nhưng hiệu quả kém hơn so với sản phẩm hóa học.
• Tác động lên sản xuất lương thực: Sản xuất các sản phẩm sinh học có thể tác đến sản xuất lương thực và gây tranh cãi về việc sử dụng đất, nguồn nước.
• Sự phụ thuộc vào nguồn tài nguyên thiên nhiên: Sản phẩm sinh học phụ thuộc vào nguồn tài nguyên thiên, vì vậy cần có sự quản lý và bảo vệ tài nguyên này nhằm đảm bảo sự bền vững.

Tóm lại, sản phẩm sinh học có những ưu điểm về tính thân thiện với môi trường và an toàn cho sức khỏe, nhưng cũng có nhược điểm về giá thành cao và hiệu quả kém. Việc sử dụng sản phẩm sinh học phải được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo tính bền vững và hiệu quả trong quá trình sản xuất và sử dụng.

Ngoài sản phẩm sinh học ra, chế phẩm sinh học cũng được nhiều doanh nghiệp ưa chuộng bởi tính thân thiện môi trường của chúng khi sử dụng đúng cách. Vậy chế phẩm sinh học là gì? Chúng ta hãy cùng tiếp tục tìm hiểu ở phần tiếp theo nhé.

Đọc thêm: Sinh khối, biomass là gì? nguồn năng lượng tái tạo tương lai

Chế phẩm sinh học là gì?

Chế phẩm sinh học là những sản phẩm thông qua nghiên cứu thực nghiệm sẽ được điều chế, chiết xuất từ những thành phần chủ yếu từ các vi sinh vật như vi khuẩn, nấm, men, enzyme, và các loại thuốc bảo vệ thực vật, được sử dụng với mục đích tăng cường hoạt động sinh học, cũng như cải thiện chất lượng của sản phẩm.

Trong công nghiệp, chế phẩm sinh học như than hoạt tính từ vỏ hạt dẻ, củ cải đường, củ cải mì, tre và các sản phẩm thải nông nghiệp khác có thể được sử dụng như nhiên liệu để thay thế cho nhiên liệu hóa thạch trong lò hơi công nghiệp. Điều này giúp giảm lượng khí thải và các chất độc hại được thải ra môi trường và giảm sự phụ thuộc vào các nguồn nhiên liệu hóa thạch.

Sự khác nhau giữa sản phẩm sinh học và chế phẩm sinh học

Sản phẩm sinh học và chế phẩm sinh học đều có ứng dụng trong công nghiệp, tuy nhiên có sự khác nhau về cách sản xuất, tính chất và ứng dụng.

Sản phẩm sinh học được sản xuất từ tài nguyên sinh học như cây trồng, vi khuẩn, tảo biển, động vật… qua các quy trình sinh học. Chúng có tính chất tự nhiên và thân thiện với môi trường, không gây độc hại cho con người và động vật, và thường được sử dụng trong các ứng dụng như thực phẩm, dược phẩm, kính hiển vi…

Trong khi đó, chế phẩm sinh học được sản xuất từ các sản phẩm sinh học như đường, bột gỗ, tinh bột… thông qua các quy trình hóa học hoặc sinh học. Chúng thường được tinh chế và tối ưu hóa để đáp ứng các yêu cầu cụ thể của các ứng dụng công nghiệp như chất tẩy rửa, chất bảo vệ thực vật, chất làm mềm…

Tuy nhiên, chế phẩm sinh học có thể gây ra những tác động không mong muốn cho môi trường nếu không được sử dụng đúng cách. Vì vậy, các sản phẩm sinh học và chế phẩm sinh học đều cần được sản xuất và sử dụng một cách bền vững để đảm bảo tính bền vững của hệ thống sản xuất và bảo vệ môi trường.

Sau khi tìm hiểu về khái niệm, cũng như sự khác nhau giữa sản phẩm sinh học và chế phẩm học. Hãy cùng Việt Nam Zero Waste đến với phần cuối cùng đó là một số ứng dụng của hai khái niệm này trong công nghiệp và nông nghiệp hiện đại nhé.

Một số ứng dụng trong công nghiệp và nông nghiệp hiện đại

Sản phẩm sinh học

Sản phẩm sinh học có nhiều ứng dụng trong công nghiệp và nông nghiệp hiện đại, đặc biệt là trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và môi trường. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến của sản phẩm sinh học:

• Chất xúc tiến sinh trưởng thực vật: Sản phẩm sinh học được sử dụng như các chất xúc tiến sinh trưởng thực vật nhằm tăng năng suất và chất lượng cho cây trồng.

• Enzyme và vi sinh vật: Các sản phẩm sinh học như enzyme và vi sinh vật được sử dụng trong sản xuất thực phẩm, đồ uống, giúp tăng cường độ tươi mới và gia tăng giá trị dinh dưỡng của sản phẩm.

• Phân bón hữu cơ: Sản phẩm được sử dụng như phân bón hữu cơ nhằm cải thiện đất và tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây trồng.

• Nhiên liệu sinh học: Các sản phẩm sinh học như ethanol và biodiesel được sử dụng như nhiên liệu sinh học thay thế cho nhiên liệu hóa thạch trong công nghiệp, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

• Sản phẩm chăm sóc sức khỏe: Được sử dụng như thực phẩm chức năng, thuốc và sản phẩm chăm sóc cá nhân.

• Sản phẩm bảo vệ thực vật: Các sản phẩm sinh học được sử dụng như thuốc trừ sâu và thuốc trừ bệnh hữu cơ, giúp bảo vệ cây trồng khỏi sâu bệnh, làm tăng cường sức đề kháng cho cây.

Bên cạnh đó, các sản phẩm sinh học còn bao gồm nhiều loại khác vật liệu, hóa mỹ phẩm… Trên đây chỉ là một số trong số rất nhiều ứng dụng của sản phẩm sinh học trong nghiệp và nông nghiệp hiện đại.

Giống như sản phẩm sinh học, chế phẩm sinh học cũng được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp và nông nghiệp hiện đại. 

Chế phẩm sinh học

• Trong nông nghiệp: Chế phẩm sinh học được sử dụng như phân bón sinh học, giúp cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng và tăng năng suất. Ngoài ra, chúng cũng được sử dụng như chất xử lý đất và hóa chất xử lý mầm bệnh.

• Công nghiệp thực phẩm: Chế phẩm sinh học được sử dụng để tạo ra các sản phẩm thực phẩm như men và chất ức chế vi khuẩn.

• Công nghiệp hóa chất: Chế phẩm sinh học được sử dụng để sản xuất các hợp chất hữu cơ và vô cơ, chẳng hạn như acid citric, xanthan gum, và tinh bột biến tính.

• Công nghiệp dược phẩm: Chế phẩm sinh học được sử dụng để sản xuất các loại thuốc, chẳng hạn như kháng sinh, chất điều trị ung thư và chất điều trị bệnh tim mạch.

• Công nghiệp môi trường: Chế phẩm sinh học được sử dụng để xử lý nước thải và chất thải hữu cơ, giúp giảm thiểu tác động xấu của chúng đến môi trường.

Trên đây là những thông tin cơ bản về sản phẩm sinh học và chế phẩm sinh học mà Việt Nam Zero Waste muốn chia sẻ. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn thu thập được nhiều thông tin bổ ích.